Sık sık gece fotoğraf çekmenin zorluklarından, bulanık fotoğraflardan, makinenizin yetmediğinden şikayetçiyseniz bu yazımız sizler için! Bugün sizlere çekim için her zaman kullanmadığımız bir zaman diliminden, gece fotoğrafçılığından bahsedeceğiz.
Gece Fotoğraf Nasıl Çekilir?
Gece fotoğrafı nedir?
Öncelikle gece tanımına bakalım: Gün batımından sonraki 30-60 dakika sonrasından başlayan ve gün doğmadan önceki 30-90 dakika öncesine kadar devam eden zaman dilimine gece denir. Unutmayın! Gün batımı ve hemen sonrasındaki kırmızıdan başlayan ve parlement mavisine doğru giden renk tonlamaları akşam fotoğrafçılığıdır ve günün çok kısıtlı zamanında bu tonlar elde edilir. Gece fotoğrafçılığı akşam fotoğrafçılığını takip eden zamanda yapılır. Gece fotoğrafçılığı kesinlikle amatör fotoğraf tekniği değildir. Üzerinde pratik yapılması gereken bir disiplindir; bu yüzden ilk denemelerde hüsran ile karşılaşılması normaldir. Doğru çekim yapabilmek için ileride değineceğimiz manuel ayarlar yapma ve ölçüm yapma konusunda kendimizi eğitmemiz gerekiyor.
Işık kaynaklarını doğal ve yapay ışık olarak ikiye ayırabiliriz. En büyük doğal ışığımız güneş olmasına rağmen, geceleri ay ve yıldızlar da nispeten az da olsa aydınlatma sağlamaktadırlar. Yapay ışık kaynakları da kısaca tungsten, floresan, flaş ışığı ve halojen ışık olarak sayabiliriz. Işık neden bu kadar önemli derseniz de, kısaca ışık konuyu ortaya çıkarma, boyut kazandırma, gölgeler ve aydınlıklar oluşturma, dokuyu meydana getirme vazifesi görür. Gece fotoğraflarında bunların çoğunu bulamayabiliriz. Gece fotoğrafı kısaca ışık gölge oyununun belgelenmesi olabilir. Dolayısı ile de gece fotoğraflarına farklı perspektiften yaklaşmak gerekecektir. Işıksız fotoğraf olmayacağı foto – graph kelimesinin içerisinde ve ruhunda zaten gizli olduğunu çoğumuz biliyoruz. Peki gecenin bir yarısı en büyük ışık kaynağımız güneş yokken nasıl olacak da fotoğraf çekeceğiz? Ortam ışığı az olduğu için ya daha hızlı film ya daha açık diyafram ya da daha uzun poz süresi gerekecektir.
Şimdi burada konuyu 3 taba ayırdık, üçüne de ayrı ayrı göz atabilirsiniz : )
[tabs][tab title=”Şehir Fotoğrafçılığı”]Şehir fotoğrafçılığı
Şehir fotoğrafçılığını iki ayrı alt başlıkta ele almak bence doğru bir yaklaşım: Sokak fotoğrafçılığı ve şehir mimarisi çekimleri.
Sokak Fotoğrafçılığı:
Sokak fotoğrafçılığı hayatın gerçeklerinden bir kare almaktır benim gözümde; bunun için de hayatın içine karışmak yine de hayatın akışını bozmadan belgeleyebilmek gerekir. Sokak demek yaşam demek, yaşam demek hareket demektir. Dolayısı ile de ne yapmak ve ne etki almak istediğimize önceden karar vermek gerekiyor. Hareketi durdurmak, hareketi akış halinde göstermek, şehir ışıklarını portre ile birleştirmek gibi seçenekler için ekipman ve ayar seçmek gerekiyor. Işık koşulları düşük olduğu için genelde kısık diyaframlı ve uzak odaklı (dar açı) lensleri çok tavsiye etmem; değişken odaklı (zoom) lenslerde geniş açıdan başlayıp normal açı seviyelerinde biten ve mümkünse 2.8 sabit diyaframlı bir lens daha fazla işinize yarayacaktır, sabit odaklı lenslerde daha açık diyafram etkisi ile daha farklı etkiler elde etmek de mümkündür. İleride kullanım ipuçları ile değineceğiz ama tripod zaman zaman yaratıcı efektler almanıza yarar sağlayacaktır. Özellikle geniş açı lenslerin perspektif abartma etkisinin büyüleciliğini mutlaka kullanın. Amacımız genelde hareketi dondurmak ise insanın yürüme hızı olan 4-5km/s hız baz alırsak 1/60 – 1/100 sn hemen hemen her hareketi dondurmaya yetecektir. Görüntüde gürültü istemiyorsanız iso başarımı iyi olan bir gövde ve yukarıda bahsettiğim titreşim engelleyicili açık diyaframlı bir lens bulundurmanızda fayda var. İpucu: makinenizin en temiz görüntü verdiği maksimum iso değerini mutlaka bilin ve bu değer üzerine fazla çıkmamaya çalışın. Tam tersi amacımız hareketi daha akıcı göstermek ise bu sefer de daha uzun bir perde süresi seçmek gerekiyor. Bu da bize daha kısık diyafram ve dolayısı ile daha fazla alan derinliği (net alan) imkanı verirken bazı objelerin sabitken bazılarının masalsı kaymasını elde etmemizi sağlayacak. Bu etkiyi hemen hemen hareket eden her şeyin çekiminde kullanabilirsiniz. Bu çekimde makineyi tripod veya benzeri bir şekilde sabit tutmayı unutmayın. Hareket eden nesnelerin veya insanların çekiminde kullandığımız bir başka teknik ise “pan tekniği” dir. Bu teknikte yukarıdakinden farklı olarak hareket eden nesne kadrajda sabit tutularak arka planın kayması sağlanır. Yine pratik isteyen bir tekniktir. Elde çekim yapılır veya en fazla monopod kullanılır. Otomobil sporu fotoğrafçılarının en çok kullandığı tekniklerden birisidir. Pan tekniğinde perde hızını etkileyen bir iki faktörden de bahsetmekte fayda var: objeye mesafe (arttıkça perde hızı uzamalıdır), objenin hareketinin bizle yaptığı açı (bize ne kadar dik ise o kadar iyidir, daha kısa süre perde süresi ayarlanabilir) ve objenin hızı (ne kadar hızlı ise o kadar hızlı perde seçilebilir, yürüyen adam ile formula 1 sürücüsünün perde hızı aynı olmayacaktır). İpucu: Pan tekniğinde objede netliği kaçırmamak için netleme motorunu aıservo / continius servo moduna almayı unutmayın! Örnekte eklediğim fotoğrafımda araca mesafem oldukça yakındı, dolayısı ile hızı düşük olsa da çok düşük bir perde hızı ile istediğim etkiyi (ayna ve şoför mahallinde netlik, gerisinde kayma efekti) alabilmeyi başardım. Gece yaratıcı sokak fotoğrafı, özellikle portrenin etrafında güzel ışık hareleri elde etmek, için sığ alan derinliği elde etmek yaratıcı sonuçlar ortaya koyar. Bunun için de alan derinliği formülüne bakarsak: uzak odak / açık diyafram / konuya yakınlaşma gerekmekte olduğunu görürüz. Böylelikle konumuz net iken arkada normalde nokta olarak gözükmesi gereken ufak ışık kaynakları hoş bir bulanıklıkla kadraj boşluğunu dolduracaktır. Aynı mantıkla portrede ters ışığı kullanmak modelin saçlarında harelenme ile hoş bir dolgu unsuru olacaktır. Burada küçük bir ipucu verelim: modelin arkasından nispeten kuvvetli ışık geliyor ise flaşı ikinci perde (2nd curtain) ayarında (düşük güçte veya yansıtma flaşı ile deneyin) kullanırsanız modelde güzel bir aydınlanma sağlar aynı zamanda arka planda kararma yaşamamış olursunuz. Özetle gece sokak fotoğrafçılığı ile; geniş açı, açık diyafram, uzun perde süreleri ve diğer metotlarla insan gözünün normalde göremeyeceği sonuçlar elde edebilirsiniz. Son bir ipucu vermek gerekirse hayatın içinden ve içine girerek fotoğraf çekmek ve yine de insanların fark etmemesini istiyorsanız “hipshot” denilen kalçadan fotoğraf tekniğini çalışmanızda fayda var. Bu teknikte makine boynunuzda veya omzunuzda takılı iken tahmini oluşturduğunuz kadraj ile fotoğraf çekiyorsunuz. Ciddi pratik yaptıktan sonra başarılı kareler oluşturmanız mümkün. Bu çekimin tek dezavantajı insan gözünün görmeye alışık olduğu şekilden 30-45 cm kadar aşağıdan çekilmiş olmasıdır. Örnekte bu teknik ile yaklaşık 2 metre mesafeden çektiğim bir fotoğrafımı görebilirsiniz.
Şehir mimarisi fotoğrafçılığı
Bu başlığa girmeden önce mimari fotoğrafçılığı konulu yazımı bir kere okumanızda fayda var. Şehir mimarisi çekmeden önce mimariyi düzgün görmeyi ve anlamayı halletmiş olmanız gerekiyor. Unutmayın düzgün sunulmayan bir mimari izleyeni memnun etmeyecektir. Bunun için çekimin içeriği de önem kazanıyor. Özel bir mimari mi çekilecek yoksa genel bir şehir planı mı alınacak? Çekilecek planda su, yol vb akışkanlar var mı? Bu akışkanları sabit mi çekmek istiyorum yoksa hareketi sonsuzlaştırmak mı? Bunların hepsine karar verip çekimi ona göre planlamam gerekiyor.
- Tripodunuzu yanınızda bulundurun.
- Çekeceğiniz plan hakkında, özellikle mimari bir yapı ise bu yapı hakkında, bilgi sahibi olun; çekim öncesi mutlaka değişik açılardan bakın ve deneme yapın.
- Akan su ve akan trafiğin uzun süreli pozlamasının çok yaratıcı sonuçlar vereceğini unutmayın.
- Yakın plan çekimlerde insan unsuru eklemeyi unutmayın, insanlı plan çekimlerinde flaş, paraflaş, şemsiye gibi ekipmanlara ihtiyacınız olabileceğini unutmayın ve çekimde gerekli ekipmanı yanınızda bulundurun. Çünkü çekim alanı malzemelerinizi hemen alabileceğiniz yerde olmayacak.
- Farklı pozlamalar deneyin, gerekirse braket yapın.
- Özellikle gece çekimlerinde DRI (dynamic range increase) yani dinamik aralık artırımı tekniğini kullanabilirsiniz. Tekniğin uygulanma şekli için ilgili Adobe Connect anlatımına bakabilirsiniz.
Yıldız pozlama
Star trail
Yıldız pozlama uzun ama çok uzun sürelerde perdeyi açarak pozlama yapmayı gerektirir. Bu etki ile beraber de kendi ekseni etrafında dünyanın dönmesi sayesinde yıldızların kesintisiz bir şekilde çizgiler oluşturması sağlanabilmektedir. Uzun pozlama demişken saatlerce pozlamadan bahsettiğimizi hatırlatmakta fayda var. Bu çekim nasıl yapılıyor? Kısaca bakacak olursak; yıldızların ışığı çok cılız olduğu için özellikle şehir içinde veya yakınımızda ışık kaynağı olan alanlarda görülmesi zor olmaktadır. Gözümüz ile göremediğimiz şeyleri kamera ile yakalamak da gerçekten zordur. Ayrıca çevrede bulunan ışık kaynakları pozlama değerimizi bozacak ve istemediğimiz ışık miktarının algılayıcı yüzeye (film, sensör) gelmesini sağlayacak ve istediğimiz pozu alamamış olacağız. Dolayısı ile bu tip çekimi yapmak için ıssız, yerleşimden ve yapay ışıklardan uzak bir bölgeyi seçeceğiz; çekim yapacağımız gün gökyüzünde ay olmaması daha da güzel bir çekim yapmamızı sağlayacaktır. Bu çekimi yapmak için güzel bir tripod, iyi bir uzaktan kumanda, kamp malzemesi, kitap ve yiyecek bulundurun. Peki, saatlerce pozlamayı nasıl yapacağız?
- Makineyi Bulb modunda kullanacaksınız. İlk ay veya aysız gökyüzünde en kısık diyaframda 100 iso film hızında yaklaşık 20-25 dakikalık pozlama yapabilirsiniz. 200 iso hızında çekim yaparsanız sensörün hassasiyeti biraz daha artacağı için nispeten daha küçük olan yıldızların da yakalanabilmesi mümkün olacaktır. Tek pozda 8 saate kadar pozlayanları da görebilirsiniz, bu ancak makineyi modifiye etmek ile olabilir. Bunu da temel olarak arkadaki lcd panelin sökülerek yerine soğutucu bir sistem eklenmesi ile yapıldığını kısaca bahsedebiliriz. 20’şer dakikalık pozlamalar yaparak birleştirecekseniz her çekimden sonra 5 dakika kadar makineyi soğutma amaçlı dinlendirmeyi unutmayın.
2. Bulb moduna alarak hesap yapmak istemiyorsanız, makineyi 30sn pozlama yapacak şekilde diyaframı ayarlayabilirsiniz. Daha sonra bu çektiğiniz çok sayıdaki uzun pozlama fotoğraflarını stack yöntemi ile buradaki örnek yazılımı kullanarak birleştirebilirsiniz.
Saatlerce pozlama yapmak sensöre zarar verir mi? Bu bir şehir efsanesidir. İnsanlar artık dizileri ve reklamları dslr ile çekiyorlar. Üreticiler bu makineleri en az yarım saat sorunsuz video çekebilecek şekilde kaliteli üretiyorlar. Ve emin olun sensörlerin bu üst limitin de üstünde kapasiteleri var. Dolayısı ile gönül rahatlığı ile uzun pozlama yapabilirsiniz.
İpucu:
- Geniş açı lensler daha güzel sonuçlar verebilir, mutlaka çantanızda geniş açıdan başlayan bir lens seti bulundurun. Bu geniş açı lensin görüş açısı en az 115 derece civarında olursa daha iyi olur; bu da full frame için 14-15mm odak uzaklığına tekabül eder. Tabi ki her kadraj için geniş açı iyi sonuç vermeyecektir; bunu kadraj seçiminde yerinde karar vermeniz gerekir.
- Hava şartlarına göre giyinmeyi unutmayın, ıssız yerlerde rüzgar ve soğuk daha çok hissedilir olabilir.
- Çekim ne kadar soğuk havada yapılır ise sensör ve işlemci sıcaktan o kadar az etkilenir. Unutmayın, düşük sıcaklık daha temiz fotoğraf demek.
- Arabayı park ettiğiniz yerden sonra yürümeniz gerekebilir. O yüzden hafif seyahat edebilecek şekilde ekipmanınızı hafifletin. Rüzgarda sallanmaması için en fazla üç parçalı ağır bir tripod iyidir ama taşıma açısından sorun yaratır.
- Gideceğiniz yer ıssız ise ya yalnız gitmeyin ve yanınıza ilk yardım kiti, bıçak, fener, kamp ateşi gibi malzemeler almayı ihmal etmeyin.
Sabit Yıldız Çekimi ve Milkway
Yıldız pozlamanın bir diğer bir şekli de Star Trail gibi kayan izler değil Sabit Yıldız Fotoğrafçılığı denilen türdür. Bu türde star trail aksine yüksek iso kullanılır.
- Kesinlikle ışıksız ortam ve aysız bir gökyüzü bulun. Gökyüzünü kollayın, her zaman bu tip (milkway) çekim koşulunu bulamayabilirsiniz, gözle gördüğünüzde fark edebilirsiniz.
- Liveview özellikli iso başarımı iyi olan bir gövdeniz olsun.
- Hızlı ve geniş açılı bir lens edinin; hızlı lensten kastımız af başarımı iyi olan değil açık diyaframlı olan lenstir.
- Kesinlikle yanınızda tripod olsun.
- Çekimde liveview kullanın ve manuel netleme yapın
- En açık diyaframa göre pozlama ayarlayın, 800 isodan başlayın, yıldızları durağan yakalayabiliyorsanız çekimi gerçekleştirin, yıldızlar halen hareketli ise iso hızını kademeli olarak artırın. Makinenizin gürültü vermeye başladığı iso hızını bilin ve bu iso değerinin üstüne çıkmamaya çalışın.
- Nispeten uzun poz süresi kullanın ama çok uzun değil; dünya sizin astro fotoğrafçılığa yeni başlamanızı umursamaz, dönmeye devam eder. Bu dönme hızı ekvator hizasında 1667 km/s hızdadır. Burada startrail yapmamak ve noktasal yıldız pozlayabilmek için 500 rakamını unutmayın: 500 / odak uzaklığı = perde hızı olarak hesaplayın. Örneğin 17mm lensizin var ise 500/17= 29,41 dolayısı ile 29,41sn pozlama yapmanız gerekecektir. Bu da hemen her makinede bulunan 30” pozlama demektir.
- Lensinizi olabilen en açık diyaframa ayarlayın, bu diyaframda çok soft ise bir adım kısabilirsiniz.
- Çekimi kesinlikle raw yapın.
- Kompozisyon oluşturun ve pozunuzu çekin. İpucu: ıssız bir bina veya eski terkedilmiş bir aracı kompozisyona dahil edebilirsiniz. Bunu yaparken yanınızda kuvvetli bir ışık kaynağı bulundurun ve bu yapı / aracı ışıkla boyayın.
- Çekimi değerlendirin: Gürültülü ise isoyu düşürün, fazla pozlandı ise çevreden kadrajı etkileyen ışıkları bulup engelleyin veya poz süresini azaltın, az pozlandı ise poz süresini uzatın.
- Şimdi fotoğrafınızı istediğiniz şekilde düzenleyebilirsiniz.
Milkway çekim için yukardaki şartları sağladıktan sonra ayrıca samanyolunu gözle gözlemlemeniz gerekir; en iyi haziran – ağustos arası görüldüğü için yaz aylarında buharlaşma ve havada nemin artmasından dolayı kuzey yarım kürede izlenmesi biraz daha zordur.
Işıkla boyama
Işıkla boyama çok düşük ışık koşullarında çekim yaparken istediğimiz yerleri harici bir ışık kaynağı ile aydınlatma modelidir. İlginçtir bu teknik ilk defa Amerikalı bir CSI uzmanı tarafından kullanılmıştır. Işık kaynağı olmayan ve dışarıdan ışık almayan bir depoda çekim yapması gereken uzmanımız detay çekimlerini flaş ile bitirdikten sonra birkaç tane de genel plan çekimi alması gerekmektedir; ışık kaynağı da olmadığı için farklı bir çözüm üretir. Filmli makinesinin perdesini açık bırakır ve eline alıdığı flaşını manuel olarak patlata patlata depoyu gezer. Sonuçta tek poz 5dk dan fazla sürer ve tek pozda bütün depoyu çekmiş olur. Burada dikkat etmemiz gereken şeylerden biri ışık kaynağını makineye doğru kesinlikle tutmamak, ikincisi kadraj içinde hareket edeceksek koyu elbiseler giymek ve sabit bir noktada durmamak, üçüncüsü ise ışığı kısa süre dahi olsa bir yerde sabit tutmamak. Bu tekniği yıldız pozlama başlığında anlattığımız şekilde yapabileceğiniz gibi günümüzde sıkça gördüğümüz pastel boyama yapar gibi hayali yazılar üretmek için de kullanabilirsiniz. Bu tamamen hayal gücünüzle sınırlı.
Ayrıca kullanacağınız ışığın renk sıcaklığını çekimden önce mutlaka ölçün ve gerekiyorsa almak istediğiniz etki veya gücünü azaltmak için mutlaka düzeltici renk filtresi veya jel kullanın.
[/tab][/tabs]Gece çekimi için gerekli ekipmanlar nelerdir?
1.Tripod
Gece çekimlerinde uzun pozlama yapacağınız ve çekimlerin çoğu dışarıda olduğu için rüzgar vb koşullardan etkilenmemesi için ağır ve en fazla üç parçalı ayakları olan bir tripod edinmeniz şarttır. Ama gideceğiniz yere tripodu kendiniz taşımanız gerekecek ise tripodun sırtınızda eziyet olmaması için carbonfiber olmasını tavsiye ederim. Ben gitzo 6x carbon fiber tripod kullanıyorum ve kesinlikle tavsiye ederim. Carbon fiber alırken marka kalitesine dikkat etmeyi unutmayın, karbon fiber örümü tecrübe isteyen bir iştir.
Rüzgarda sallanmanın hafif tripodu daha çok etkileyeceği aşikar bu sallanma işini de yanınızda taşıdığınız basit bir torbaya koyacağınızı kum / taş ile tripodun ortasındaki kum torbası asma kancasına asmanız rüzgar etkisini ortadan kaldırır. Yine rüzgar etkisini aza indirmek için askı kayışını çıkartın ya da tripod ayaklarına bağlayın.
2. Güzel bir tripod kafası edinin.
Çok kaliteli olmadıkça bu tip çekimlerde öncelikle tercih edilmesi gereken ballhead kafalardan uzak durun. En azından ekipmanınızın iki katı ağırlığı rahatlıkla destekleyecek üç kollu bir tripod kafası kullanmanızı öneririm; üç kollu kafaların da sıkma yönüne göre sıkarken ayarının kayacağını unutmayın. Eğer bütçeniz elveriyorsa kendi kullandığım Manfrotto 410 Junior Geared Head kafayı öneririm. Bu kafanın özelliği makaralı bir sistem ile çalıştığı için kayma yapmamasıdır.
3. Süreyi ayarlayabileceğiniz güzel bir kablolu uzaktan kumanda. İntervolametre özelliği var ise daha da kolaylık olacaktır. Uzun pozlama veya Star Trail çekimlerinde intervolametre özellikli kumandanın hayati önemi vardır, denklanşör vb diğer çekimlerde makine sarsılacaktır; bu da bütün çekimi mahvedebilir.
4. Çekimlerinizi bazen ıssız yerlerde yapacağınız için Yedek hafıza kartı, pil ve mevsim şartlarına göre gövde koruyucu kılıf gibi malzemeleri unutmayın.
5. Raw / Nef vb kullanımı : çekimleri kesinlikle raw / nef yapın, dolayısı ile kayıpsız kayıt altına almış olursunuz. Aynı zamanda raw dosyalar düzenleme esnasında +1 / -1 ev arasında kayıpsız poz telafisine de izin vermesi size büyük bir avantaj olarak döner. Çekim sonrası sensörün dinamik aralığından fazla olan kadrajlarda high dynamic range (HDR) için braket yapabilme olanağı sunmuş olur.
6. Yatay veya dikey kadraj seçimi: mutlaka farklı pozlamalar ve kompozisyonlar deneyin; özellikle mimari çekerken mimari yapının etrafını gezin. Çekim için notlar alın ve çekimi sonrasında gerçekleştirin.
7. Bakış mesafe ve yüksekliğinin seçimi: çekim için etrafını gezerken mutlaka alternatif mesafe ve yükseltileri de değerlendirin.
8. Manuel pozlama yapma: Lcd ile liveview yaparak pozlamayı ayarlayın.
9. Lcd den bakıp fotoğraf silmeyin, ya bilgisayardan kontrol edin ya da histogram okumayı öğrenin.
10. Manuel beyaz ayarı ve renk sıcaklığı seçme: Ölçüm moduna her zaman güvenmeyin, gerekirse Kelvin ayarını kendiniz girin; bunun için %18 gri kart kullanabilirsiniz.
11. Manuel netleme: Dijital kameralarımız AF yaparken kontrast farkını kullanırlar, gece ışık koşulları da düşük olduğu için makinelerin otomatik netleme sistemi kararsız çalışır ve bazen netleme bile yapamazlar. Dolayısı ile netlemeyi de pozlama gibi LCD üzerinden mümkünse 10x yaklaşarak yapın.
12. Film hızı (iso / asa) seçimi: Mümkünse (milkway çekimi hariç) en düşük film hızını tercih edin. Unutmayın en temiz fotoğraf 100 isoda alınır. Gece fotoğrafçılığında gürültü karanlık bölgelerde daha çok belli olsa da aydınlık alanda da (pek fark edilmese de) aynı derecede gürültü bulunur. Dolayısı ile “gece yüksek iso gürültü yapar” tabiri yanlış bir tabirdir, yüksek iso her çekimde gürültü yapar; bu tamamen sensör elektroniği ile alakalı teknik bir durumdur.
Farklı çekim tekniklerine bakış
Çekim teknikleri ve ipuçları
Kadrajı analiz etme ve uygun ölçüm modunun kullanımı
Kadrajı analizden kastımız kısaca: kadraj içerisinde ışık kaynağının bulunup bulunmadığının; aydınlık ve karanlık alanların etkisi ve çokluğunun yüzdesel olarak analizidir. Seçtiğimiz kare içerisinde güçlü ama az yer kaplayan bir ışık kaynağı bizim pozlamamızı etkileyecek ve genelin az pozlanmasını sağlayacaktır. Dolayısı ile ölçüm modları hakkında da biraz fikir sahibi olmakta fayda vardır.
Noktasal ölçüm: genelde merkez nokta ve çevresinden, kadrajın %2 kadar kısmını kaplayacak kadar, alandan ölçüm yapar. Özellikle dış mekanda çevre ışıklarından etkilenmemek için model veya mimari çekimlerinde tercih edilebilir.
Merkez ağırlıklı: genelde merkez nokta etrafındaki %12 kadar alandan ölçüm yapmayı sağlar. Yine dış çekimlerde mimari çekimlerde tercih edilen bir ölçüm modudur.
Genel ölçüm: kadrajın en az %75 inin ölçüme dahil edildiği moddur. Dinamik aralığı fazla olmayan (ışığı ayarlanmış koşullar, doğa çekimleri) çekimlerde tercih edilir.
Braket yapma (Basamaklama)
Sensörlerimiz insan gözü kadar başarılı olmadığı için belli limitleri vardır. Algılamada oluşan bu limite dinamik aralık diyebiliriz. Dinamik aralık bir sensörün bir kare içerisindeki algılayabileceği en parlak renk verisi ile an koyu renk verisi arasındaki renk skalasının toplamıdır. Bu limit sonrasında sadece tam siyah ve tam beyaz vardır; fizikte siyah ve beyaz renk değildir, fotoğrafta da içerisinde ton barındırmadığı için işimize yaramaz. Dolayısı ile bu kırpılmalar istediğimiz bir şey değildir. Bu sorunun önüne geçebilmek için özellikle durağan konuların çekiminde braket (aynı karenin farklı pozlama değerleri ile çekilmesi) yapıyoruz. Çoğu makinenin kendi menüsünde 3’lü veya 5’li braket seçeneği hazır bulunsa da olmaması bize engel olmuyor.
- Konu durağan ise diyaframı sabit tutarak poz süresini değiştirme şeklinde farklı pozlamalar yapıyoruz. Bu çekim sayısı tamamen çektiğiniz kare ile alakalı; koyu ve aydınlık bölgelerde veri alana kadar çekimi sürdürmeniz gerekiyor. – Bunu daha sonra bir yazılım ile açıktan koyuya veya tam tersi sıra ile üstüste bindiriyoruz.
- Üstten başlayarak kırpılan alanları silerek alttaki fotoğrafa birleştire birleştire en son tek fotoğraf haline getiriyoruz. Sonuçta en koyudan en açığa kadar veri barındıran bir fotoğrafımız olmuş oluyor. Önemli bir hatırlatma yapayım: seçim yaparken “feather” seçeneği ile seçimi yumuşatmayı unutmayın. Hadi bakalım şimdi çantanızı toparlayın, tripodunuzu, yedek pillerinizi alın ve çekime çıkın.
Keyifli çekimler…
16 comments
Halil Genel olarak guzel bir yazi olmus yalniz arada bazi yanlis terim ve eksik veya yanlis bilgiler var.
– Genis Aci onemlidir ancak acinin cekilen konuya gore olmasi gerekir. Mesela 14-15mm acilarin cok genis kaldigi ve ozellikle on planin kompozisyonda sorun yarattigi durumlar mevcuttur. 35mm ve alti lensler gerekir ancak super genis aci olarak tabir ettigimiz 24 ve alti her zaman gerekli degildir.
– Milkyway bir cekim turu degildir. Fotografta yer alabilecek gok objelerinden birinin ismidir. Sabit yildiz cekimi olarak adlandirmak daha dogrudur.
– 3200 ISO gerekli degildir 1600 veya 800 ISOlarda ihtiyac duyulan sonuclar elde edilebilir
– Makinenin crop carpaninin dunyanin donus hizina veya olusacak bir yildiz izine etkisi yoktur. 1.5 carpanli bir makinede gorebileceginiz yildiz izi miktari full frame makineden elde edeceginiz imaji kropladiginizda alacaginiz sonuc ile aynidir.
– Uc kollu tripod cok tercih edilmez. Ozellikle gece cekimlerinde kadraj ayarlamak zordur. kolu siktiginiz yone dogru tripod kafasi esneyecegi icin kadraj surekli degisecektir. Ball head, veya Gear head en dogru trecihlerdir.
– kumandadaki ozelligin adi time lapse degil intervolametre dir. Intervolametre olmayan kumandalar veya denklansor ile ozellikle yildiz izinden kacinmak gerekir. Cekimler arasi dure olusacagindan saglikli yildiz izi cekilemez.
– Eksik bilgi olarak isikla boyama icin kullanilan fenerlerin gucu ve renk isisi onceden olculmeli gerekiyorsa gel filtreler ile gucsuzlestirilmeli veya renk duzeltmesi yapilmalidir.
– Gene boyle bir yazida bulunmasini gerektigini dusundugum baska bir bilgi ust uste yapilan cekimlerde makinenin daha cok isindigidir. Isinmadan kaynakli noise olusumunu onlemek icin eger sabit yildiz cekimi yapiliyorsa cekimler arasinda biraz beklemek eger yildiz izi cekimi yapiliyorsa cekimden once ve sonra siyah kare cekmek onemlidir.
– Son olarak tecrubelerime dayanarak 100 ISO dan asagi tercih
Umarim yazdiklarim isine yarar. Sevgiler
Sevgili dostum Aydın,
Özellikle vakit ayırıp okuduğun için teşekkür ederim. Çok fazla detaya boğmamak adına bazı şeyleri ya çok kısa geçmiş ya da yazmamıştım ama akıl karıştırmaması için uyarından sonra bazı hususları yazıya ekledim.
Teşekkürler, vakit ayırıp değerlendirdiğin için….
Sevgilerle İbrahim…
Duzeltmeleri gordum, eline saglik. Yardimci olabildiysem ne mutlu bana. Tekrar selam ve sevgiyle.
eyvallah dostum. selam ve sevgi bizden.
faydalı ve güzel bi yazı olmuş, paylaşım için teşekkürler.
Teşekkür ederim Nuray hanım
Karne hediyesi olarak fotoğraf makinesi alacağım .600 LİRA bütçem var. Hangi fotoğraf makinesi almalıyım.(Aklımda samsung wb1100f var.) yada manzara ve gece fotoğrafı için hangi fotoğraf makinesini önerirsiniz.Cevap yazarsaniz sevinirim.
oncelikle faydali bilgileriniz icin tesekkurler.. hevesle okudum.. ama buyuk bir istekle cekmek istedigim fotograf turu ( henuz basaramadim) akan suyun flu, tul gibi goruntusu.. herhangi bir orneginiz varsa aciklayarak anlatirsaniz cok memnun olurum. tesekkurler
ND filtre kullanarak uzun pozlama yapmanız gerekiyor, araştırabilirsiniz…
bu arada makinem canon eos 550d
canon eos 70 d gece çekimi yapmak için sırasıyla hangi ayarları yapmalıyım
Böyle bir ayar yok Ramazan Bey, blogumu okudunuz mu bilmiyorum ama fotoğraf tamamen bulunduğunuz bölgedeki ışık koşullarına göre çekilir.
anlaşılır ve egitici bir yazı olmuş. teşekkürler.
Teşekkürler Ersin Bey…
Tahir bey merhaba size fotograf makineleri uzerindeki uzmanliginiza guvenerek bir soru sormak istiyorum yanitlarsaniz cok mutlu edersiniz gercekten. Canon 100 d makinem var uzun pozlama denemeleri yapiyorum ancak makinem uzun pozlama surem ne kadar ise fotografi islemesi o kadar suruyor. 5 dk uzun pozluyorsam bir o kadar da islemi bitirmesi suruyor makinenin. Arkadasimda canon 6d var adam bir saat yildiz fotografi cekiyor sonucunda hemen bitiriyor makinesi. Hizli hafiza karti ile de denedim sonuc benim makinemde ayni. Canon 100d de mi bu boyle yoksa bu makinede bir sikinti mi var? Bunun nedenini biliyor musunuz acaba? Cevap verirseniz bu konu hakkinda cok sevinirim. Simdiden tesekkurler.
Merhaba, hafıza kartınızı değiştirmeniz lazım, ne kadar hızlı kart kullandığınızı bilmiyorum ama bunun başka bir çözümü yok. Yine olmuyorsa makinenizi servise vermeniz gerekir.