Pozlama Nedir? Doğru Pozlama Nasıl Yapılır?

Bir çok yazımda görmüşsünüzdür “pozlama” kelimesini. Pozlama aslında fotoğrafın doğru ışık alıp almamasıdır, kişiden kişiye değişebilen bir durumdur, kimisi biraz daha karanlık fotoğraf sevebilirken, kimisi normalden daha aydınlık fotoğraflardan hoşlanıyor olabilir. Biz bu yazıda pozlamanın temellerinden bahsedeceğim…

Pozlama Nedir, Nelere Bağlıdır?

Pozlamayı fotoğrafa yeni başlayan biriyseniz; fotoğrafın aydınlık veya karanlık çıkması olarak düşünebilirsiniz, teknik olarak da sensöre düşen ışık miktarıdır. Pozlamayı etkileyen faktörler ise diyafram, enstantane ve ISO ‘dur. Bu terimlerin üçünü de daha sonraki yazılarda detaylı olarak işleyeceğiz. Bu üç terimin de ışıkla doğrudan ilişkisi olduğunu bilmeniz şimdilik yeterli. Bir önceki yazımda hatırlarsanız önceden tanımlı çekim modlarını görmüştük. Çekim modlarını kullandığımızda pozlamaya zaten doğrudan etki edemiyoruz, çünkü makine bizim için zaten bir pozlama değeri belirliyor, bunu da ortalamada tutuyor. Ama belki siz normalden daha aydınlık bir görünüm istiyorsunuz veya daha karanlık istiyorsunuz, bu durumda bahsettiğim modlar kullanılmaz hale geliyor, en azından kağıt üstünde öyle…

Şimdi bu noktada devreye enstantane, diyafram ve ISO üçlüsünün kullanımı giriyor. Bu değerler fotoğrafı çekerken ne kadar süreyle, ne kadar büyük bir aralıktan, hangi ışık değerlerinde sensöre ışık düşüreceğinizi belirler. Kafanız karıştı değil mi? Korkmayın, hepimiz bir zamanlar “yeni başlayan”dık. Fotoğraf çekmeye devam ettikçe ve izledikçe zaten bu kavramlar kafaya tam olarak oturmaya başlıyor.

Enstantane Değerleri

Enstantane konusuna daha sonra yine değineceğiz ama pozlamadan bahsederken bunu atlamak olmuyor, altta enstantane değerlerini göreceksiniz, bu değerler ışığın ne kadar süreyle sensöre düşmesi gerektiğine karar veriyor.

15, 8, 4, 2, 1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000, 1/4000, 1/8000

Diyafram Değerleri

Alttaki diyafram değerleri de ışığın ne kadar bir açıklıktan içeri girmesi gerektiğini belirliyor. Rakam azaldıkça açıklık artar, yani burada bir ters orantı mevcut, bunu unutmayın…

1, 1.4, 2, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22, 32, 45

Enstantane ve diyafram da birbirine orantılı olarak hareket ederler, biri azalırken biri artar, altta farklı değerlerde aynı pozlamayı yapmayı sağlayan rakamlar göreceksiniz, bu kafanızda daha iyi oturabilir.

Pozometre Nedir?

Peki siz makinenizin ne kadar aydınlık veya ne kadar karanlık çektiğini nasıl önceden göreceksiniz? Pozometre diye bir bileşenimiz var makinelerde, onun sayesinde önceden bu ayarlarımızı yapabiliyoruz, çok eski makinelerde veya bazı nostaljik makinelerde pozometre yok (Lomography ürünleri gibi), bu durumda siz değerleri tahmin edebiliyorsunuz ancak.

Pozometre, matematikteki sayı doğrularına benzer, ibre sıfırın üzerindeyse doğru pozlama değerlerindesiniz demektir, deklanşöre basabilirsiniz.

Bu gördüğünüz Canon makinelerin arka LCD panellerinde bulunan ekran, kırmızı içine alınmış olan kısım da bahsettiğimiz pozometre. Siz deklanşöre yarım bastığınızda burada bir ibre görünür olur ve o ibreyi sıfıra getirmek için ayarlarınızı yaparsınız, bu da sizin pozlamanızı belirler.

Pozlama Telafisi Nedir?

Bu noktada poz telafisine de değinmemiz gerekiyor, pozlamanın değişkenleri her zaman enstantane, diyafram ve ISO olsa da bazen bu değerlere dokunmadan, makinenin pozlama telafisini de kullanarak + veya – pozlayabilirsiniz.

Bahsettiğim ibre yukarıda, artı veya eksi pozlayarak aynı fotoğrafı daha aydınlık veya karanlık çekebilirsiniz. Örneği de aşağıda:

Sonuç

Pozlama ile ilgili temel bilgilere artık sahipsiniz, sizin için doğru pozlama nasılsa o noktada fotoğraf çekmeye devam edebilirsiniz, bunu da zamanla, fotoğraf çektikçe kavrayacaksınız. Şimdilik iyi çekimler…