Fotoğraf ve Video için En İyi Harici Hard Diskler

Fotoğraflarla ve videolarla ilgileniyorsanız mutlaka disk sıkıntısı yaşarsınız. Bu disk sıkıntısı, mecburen bizi yeni arayışlara yöneltiyor. Bu yazımda kendi tercihimden, alternatiflerden ve hard disklerden bahsedeceğim.

Kabus Yaşamayın

Eminim ki hepimiz en az bir veya birden fazla fotoğraf veya videomuzu hard diskler nedeniyle kaybetmişizdir, bazen eksik yedekleme, bazen hiç yedeklememe, bazen kaydettiğimiz CD / DVD / Bluray / Hafıza Kartı / Hard Disklerin zarar görmesi veya okunmaması en klasik rastlanan nedenlerden. Tabii çalınabiliyor da, çekimi yeni bitirdiniz ve henüz bilgisayara atmadan fotoğraf makineniz çalındı mesela, veya aynı gün 3 çekim var, hafıza kartından aktarım yaptığınız laptop çalındı, önceki 2 çekim yok! Böyle bir kabus yaşamayı kimse istemez. Peki ne yapmalı, ne almalı, nasıl davranmalı?

Fotoğraf / Video Saklama Disiplini Edinin

Fotoğraflarınızı ve videolarınızı çekim sonrası mutlaka yedekleyin, makinenizde bırakmayın, sonraki çekime geçmeden önce hepsi yedeklenmiş olsun. Görüyorum bazen, 128GB’lık kartım var nasıl olsa bitmez, 3 çekim çıkartırım deyip hiç yedekleme yapmadan çekimden çekime koşan arkadaşlar, teknolojinin bir anlık azizliğine uğrayıp büyük sıkıntı yaşayabilirler. Eğer makinenizde iki adet kart yuvası varsa ikisini de doldurun ve yedeklemeli çalışın. Bu çift kart girişli makinelerde biliyorsunuz 3 tip seçenek var:

1. İlk karta kaydet, bitince ikinciye geç
2. İlk karta kaydet, ikinciye de yedekle
3. İlk karta RAW kaydet, ikinci karta JPG kaydet.

Eğer önemsiz bir çekimse ve fotoğrafları hemen teslim etmeniz gerekiyorsa 3. seçeneği seçin ve JPG kaydettiğiniz kartı müşteriye teslim edin. Ama önemli çekimlerinizde 2. seçeneği seçin ve hep o seçili kalsın. Böylece en azından riski azaltmış olursunuz. Ama tabii ki bu kalıcı bir çözüm değil. Fotoğrafları kaydettiğiniz yer esas önemli olan, çünkü yıllar sonra fotoğraflara geri dönüp baktığınızda veya portfolyonuzda kullanmak isteyeceğinizde disk hatası yüzünden fotoğraflara ulaşamayabilirsiniz ve bu da Murphy kanunları gereğince en iyi fotoğrafınıza denk gelir. Bunun için çeşitli çözümler mevcut…

Hangi Ortamlara Yedekleme Yapabiliriz?

Fotoğrafları veya videoları yedeklemek için retro yöntemler yanında yenilikçi yöntemler de mevcut, hepsi yakın zaman aralığında iş görüyor ama yıllar sonra dönüp baktığınızda fotoğraflar pufff olmuş olabilir. Kalıcılık buradaki en önemli parametre. Şimdi sıralayalım:

1. CD/DVD/Bluray Disk
2. Ekstra hafıza kartları veya flashdiskler
3. Dahili veya harici hard diskler
4. Cloud yedekleme sistemleri

1. CD/DVD/Bluray Disk Çözümleri

Her ne kadar çok eskide kalmış olsa da hala yedekleme için çok ucuz bir çözüm, aynı zamanda bakkallarda bile olduğu için ulaşılabilirliği çok kolay. Kalıcılık anlamında en kötü çözüm diyebilirim çünkü çizildiği an ulaşılamaz hale gelmesi çok kolay. Kapasite de son dönemlerdeki MB hatta GB’larca dosyalar için çok çok düşük kalıyor. Son dönemlerdeki bilgisayarlarda herhangi bir CD/DVD/Bluray okuyucu gelmemesi de ayrıca bir diğer problem.

Avantajlar:

• Ulaşılabilirlik
• Fiyat avantajı
• Hafiflik

Dezavantajlar:

• Kayıp olasılığı yüksek
• Kapasite çok sınırlı
• Hız çok sınırlı

2. Ekstra Hafıza Kartları ve Flash Diskler

Bu ufacık tefecik arkadaşlarımız artık ciddi şekilde talep görüyor ve çok yüksek kapasitelere ulaşabiliyor. Minimum kapasite şu an itibarıyla 32GB’a oturmuş durumda ki eskiden bilgisayarların hard diskleri neredeyse bu kapasitedeydi :) Ama bu küçük arkadaşlar, küçük oldukları için çok kolay kaybolabiliyorlar, benim gibi çok dikkatli biri değilseniz çok rahat kaybedebilirsiniz, bu da hem mali hem manevi sıkıntılara yol açabilir.

Avantajlar:

• Ulaşılabilirlik
• Hafiflik, küçüklük
• Kolay transfer

Dezavantajlar:

• Kaybetmek çok kolay
• Hız sınırlı

3. Dahili veya Harici Hard Diskler

Şu anda ülke şartlarında yedekleme ve depolama için kullanılabilecek en iyi çözüm hard diskler. Dahili hard diskler evde/ofiste kalıcı çözüm iken harici hard diskler de taşınabilirlik anlamında önemli. Hard disklerin de düşme, çarpma gibi durumlarda sıkıntılı olduğunu biliyoruz ama bu konuyu altta biraz daha açacağım. Fiyat /performans olarak da cloud’dan sonraki en iyi sistem gibi görünüyor.

Avantajlar:

• Bulunabilirlik
• Çeşitlilik
• Hız avantajı

Dezavantajlar:

• Düşme durumunda veri kaybı durumu
• 3,5″ olanların elektriğe ihtiyaç duyması

4. Cloud Yedekleme Çözümleri

En kalıcı yöntem tabii ki cloud sistemler, kısaca anlatmak gerekirse cloud sistemler; internet olan her yerden ulaşabileceğiniz internet ağındaki bir hard disk. Bu şekilde zarar görme vs. gibi sorunlarla siz değil, cloud sistemi satın aldığınız yer ilgileniyor. Ama ülkemizde özellikle upload hızları çok düşük olduğu için belki JPG fotoğrafları gönderebiliriz ama RAW fotoğraf veya özellikle videoları upload etmek hemen hemen imkansız oluyor. Aynı zamanda her ne kadar çok yalanlansa da tüm fotoğrafların internette olması,olası şifre kayıplarıyla beraber güvenlik sorunu da yaşatabiliyor. Dolayısıyla Cloud, en azından şu anda en iyi çözüm değil.

Avantajlar:

• Kullanışlılık
• Ulaşılabilirlik
• Sorunsuz, kayıpsız çözüm
• Fiyat avantajı

Dezavantajlar:

• İnternete bağlı olma zorunluluğu
• Güvenlik
• Hız

Ben Ne Yapıyorum, Hangisini, Neden Seçtim?

Ben yedekleme için hard diskler ve cloud yöntemini kullanıyorum. Cloud üstte de söylediğim gibi sıkıntıları olduğu için onu sadece fotoğraflara ulaşabilme amacıyla JPG olarak kullanıyorum, arşivlemeyi de hard disklerde yapıyorum. Tabii ki bu konularda çok fazla çeşit mevcut…

Hangi Cloud Sistem?

Cloud sistemlerdeki bence en önemli etken güvenilirlik, hiç bilmediğim bir yere cloud yedekleme için para ödemek istemem. Sistemler hep benzer şekilde çalışıyor, aylık veya yıllık ödeme yapmak gerekiyor.

Burada en bilinen çözümler:

1. Apple iCloud
2. Google Drive
3. Amazon Cloud
4. Microsoft One Drive

Eğer tüm ürünleriniz Apple ise iCloud kullanmak mantıklı görünüyor, benzer şekilde Android ise de Google kullanabilirsiniz, Amazon’un da sistemi oldukça iyi, fiyat olarak da avantajlı. Ama benim bu üçü arasında tercihim Google Photos oldu, ayda 2$ ödeyerek tüm fotoğraflarımı otomatik olarak yedekleyebiliyorum. Bilgisayar için ve telefon / tablet için ayrı uygulamalar var, istediğiniz klasörleri istediğiniz şekilde yedekleyebiliyorsunuz. Benim buradaki tercihim sadece JPG fotoğrafları saklamak yönünde, sadece hangi fotoğrafı ne zaman çekmişim diye bakıyorum.

Fotoğraf – Video Arşivleme, Hangi Hard Disk, Neden?

Gelelim arşivlemeye, bu konuda en iyi arkadaşlarımız hard diskler. Hard diskler de kendi aralarında ikiye ayrılıyorlar:

1. SSD Diskler
2. Sata Diskler

SSD Diskler, yapıları sayesinde (Solid State Disk) dönen bir mekanizmaya sahip değiller, bunun avantajı ve dezavantajı bulunuyor. En önemli avantajı hız, en önemli dezavantajı ise kullanım ömrünün bulunuyor olması. Fiyatının ise hala ulaşılabilir seviyelere inmemesi SSD’lerin popüler olmasını engellemiş durumda. Ben işletim sisteminin SSD’de kurulması gerektiğini düşünüyorum, böylece ister Windows kullanın ister Mac OS, hızlı bir açılış kapanış ve işlem sıranız olur. Ama arşivleme için çok pahalı bir sistem kurabiliyorsunuz. Bugün 1TB bile olsa SSD’ler 1500-2000TL civarında ve dövizle olduğu için fiyatları artma eğiliminde.

Sata Diskler, fiyat / performans olarak ve çeşit olarak oldukça fazlalar. Muhtemelen herkes benim yaptığım gibi Google’a “1TB Harici hard disk” yazarak bir arama yapıp en ucuz ve güvenilir disklerden almış ve sonra sıkıntısını yaşamıştır. Evde zaman içinde aldığım hard diskleri altta size gösteriyorum. İlk fotoğrafa başladığımdaki megapiksel değerleriyle şu ankiler arasında da ciddi fark olduğu için başlarda 1TB diski nasıl dolduracağım derken şimdi bir çekimden 128GB ile çıkabiliyorum, dolayısıyla disk lazım disk.

Hard Disk alırken dikkat edilmesi gereken etmenler:

1. Marka (Güvenilirlik için)
2. Kapasite
3. Hız
4. Servis imkanı

Biz arşivleme için genellikle sadece ilk iki özelliği dikkate alıyoruz, ama bu aslında klasik bir yanlış. Her nasıl hafıza kartı alırken de işler değiştiyse de (artık hız çok önemli bir parametre) hard disklerde de aynı durum mevcut.

Eğer MacOS kullanıyorsanız büyük ihtimalle bilgisayarınızın hard diski daha size gelirken yetersiz geliyor, 128-256GB SSD diskler oldukça fazla var, benimki de 256GB kullanıyor, dolayısıyla MacOS kullanan herkesin bir harici disk alması mecburi duruma geliyor. Tabii sıkıntıyı yaşadığımız zaman araştırmasına da girdiğimiz için ben bu konuda epey bilgili durumdayım. Benim sorunum şu idi, Adobe Lightroom katalogum harici diskte duruyordu ama açılırken çok zaman geçiyordu, ben tabii hard diske ihtimal bile vermediğim için defalarca programı silip tekrar kurdum ama işe yaramadı. Sonucunda bir hard disk hız okuma uygulaması indirerek denemeler yaptım. Blackmagic Disk Speed Test uygulaması ile siz de disklerinizin hızını ölçebilirsiniz. Bu uygulama hard diskinizin ne kadar hızlı okuyup yazdığını ölçerken aynı zamanda ne tip video işlemekte zorlanacağını da gösteriyor, böylece elinizdeki hard disklerin hız olarak ne kadar iyi olduğunu da görebiliyor, karşılaştırabiliyorsunuz. Açıkçası benim ufkumu açan bu oldu, daha önce hard diskler arasında bu kadar fark olduğunu bilmiyordum, hard disk hard disktir diyerek pek çok hatalı satın alma yaptım. Üstteki galeride hard diskler arasındaki inanılmaz hız farklarını siz de görebilirsiniz.

Hard Disklerde Bağlantı Türleri

Biraz teknik bilgiye girecek olursak hard diskler bilgisayarlara bir kaç yöntemle bağlanıyor, bunların temel olanları: USB 2.0, USB 3.0, eSATA, Thunderbolt ve Firewire. Dolayısıyla hard disk satın almadan önce bilgisayarınızda hangi girişlerin olduğuna dikkat etmeniz gerekiyor, yoksa diskin maksimum veriminden yararlanamayabilirsiniz.

Hızları sıralayacak olursak:

1. Thunderbolt (40 Gbps)
2. USB 3.1 (10 Gbps), sonra USB 3.0 (5 Gbps)
3. eSATA (6 Gbps)
4. Firewire (6 Gbps)
5. USB 2.0 (480 Mbps)

Genel olarak hard disklerde standart olarak USB3.0 ve üstü geliyor, ama bazı daha özellikli hard diskler thunderbolt ve firewire da içerebiliyor, zamanla standardın USB3.1 veya üstü olacağını tahmin ediyorum. He bir de Thunderbolt’lar da kendi aralarında üçe ayrılıyor: Thunderbolt3 (40 Gbps), Thunderbolt2 (20Gbps), Thunderbolt1 (10 Gbps) hıza ulaşabiliyor.

Alabileceğimiz Hard Diskler Hangileri?

Şimdi evet o kadar enine boyuna anlattım ama gelelim fasulyenin faydalarına. Ne alacağız? Buna geçmeden önce tabii seçenekleri size göstermem gerek. Hard disk deyince akla gelen en önemli markalar ne desem sanıyorum herkes aynı şeyleri söyler:

1. Seagate
2. Western Digital
3. Samsung
4. Toshiba
5. Maxtor

İlk ikisi hemen aklınıza gelenler değil mi? Genelde muhtemelen aldığınız hard diskler de ya Seagate ya da WD’dir, eğer hala ucuz yollu bir şeyler arıyorsanız yine bu disklerden tercih edebilirsiniz.

Klasik USB’ten Güç Alan Taşınabilir Hard Diskler

Seagate Backup Plus veya Western Digital Elements elektriğe ihtiyaç duymayan, direkt USB’ye bağlayarak kullanabileceğiniz ve yeterli derecede hıza sahip güvenilir harici hard diskler. Yeterli hız derken tabii bu kişiye göre değişebilir, sektör standardı diyelim. Örneğin 4k video işlemeniz mümkün değildir. Bu diskler genelde herkese göredir, bu yüzden renk renk, model model görebilirsiniz. Cebe bile sığar, taşınabilirdir. Ama bir masaüstü çözümü değildir veya arşivleme için doğru bir yöntem değildir, burada şair tecrübesinden bahsediyor.

Taşınabilir ve Düşme Çarpmaya Dayanıklı Hard Diskler

Lacie Rugged bu konuda hemen hemen tek diyebileceğim bir marka. Seagate ailesinde yer alan Lacie bir Fransız markası ve özellikle tasarımları ve MacOS uyumluluklarıyla biliniyor. Lacie Rugged da 1-2,4 ve 5TB seçenekleri ve thunderbolt ve USB 3.0 bağlantı şekilleri ile çok iyi bir seçenek. Düşüyor, suya düşüyor, üstünden araba geçiyor ama yine çalışıyor.

Masaüstünde Kullanılan ve Arşivleme Yapabileceğiniz Hard Diskler

LaCie 12TB 2big Thunderbolt 2/USB 3.0 hard disk, hem güven hem tasarım bakımından önde geliyor. Elektriğe ihtiyaç duyuyor ama özellikle thunderbolt girişi sayesinde 420 MB/s hızlara kadar çıkabiliyor. Biraz tekniğe girecek olursak Raid0, Raid1 ve JBOD olarak çalışabiliyor. Güvenilir ve hızlı arşivleme ve çalışma için tercih edebileceğiniz iyi seçeneklerden.

Ben Neden Lacie 12TB 2Big Tercih Ettim?

Üstte gördüklerinizden benim tercihim sonuncusu oldu, nedenlerini madde madde yazmak istiyorum:

• İlk seçenekteki hard disklerden epeyce kullandım, hem hızları çok düşük, hem de güvenilirlik konusunda kafamda soru işaretleri var, en son aldığım ve sürekli evdeki iMac’ime bağlı çalışan iOmega marka disk, (Tipini beğenerek almıştım) ciddi şekilde hatalar verdi, şu anda kullanılamaz durumda ve ne yazık ki muhatap bile bulamıyorum şu anda teknik servis için. Artık kalıcı bir çözüm istiyordum.
• Çok fazla hard disk kullanmak çok kötü bir alışkanlık, hangi diskte ne var diye hepsini ayrı ayrı takıp bakmak gerekiyor, bazen nostaljik şeyler çıkınca sevinsem de çöp karıştırmaktan çok da farkı yok :)
• Sürekli yanımda taşıdığım Rugged modeli de var, 1TB yetiyor, yolda makinenin veya kartın başına bir şey gelirse en azından diye kendimi garantiye alıyorum.
• Kapasite olarak da önce 6TB düşünsem de son zamanlardaki artan megapikseller biraz daha büyüğe geçmeye beni teşvik etti. Şu anda ortalama bir çekimden 500 kadar fotoğrafla dönüyorum ve ortalama fotoğraf boyutu 35MB. Yani bir çekimden ortalama 20GB veri ile geri dönüyorum. Bu arada kullandığım hafıza kartını da yazayım: Lexar 64GB 1000x SD kart, tek geçerim.
• Tasarım olarak da aklımdaki iki diskten biriydi, araştırabilirsiniz G-Technology diye çok benzer tipte ürünler üreten bir marka daha var, ama özellikle servis ağının daha iyi olduğunu düşündüğüm için Lacie burada bir adım öne çıktı.
• Elektrik kesintisi durumu için her harici hard disk gibi UPS ile çalışılmasını öneriyorlar, ama ani voltaj artışlarına karşı içinde bulundurduğu sigorta ile güvenliği sağlayabiliyormuş, bu da önemli bir avantaj.
• Bilgisayarımda thunderbolt girişi var. Bu giriş sayesinde hard diski en üst seviyesinde kullanabiliyorum.

Dezavantajları:

• Elbette ki elektriğe ihtiyaç duyması taşınabilirlik anlamında sıkıntı, ama zaten bu tercihin amacı diskin taşınabilir olmaması, hem masaüstünde bilgisayarın yanında duruyor. Ben masaüstü bilgisayarın verimlilik anlamında hala laptopların önünde olduğunu düşünüyorum. En azından benim için masaya oturup daha büyük ekranda iş yapmak daha zevkli.
• Çalışırken yanan mavi ışıktan hoşlanmadım, gözümü alıyor, önüne kağıt koydum :)

Sonuç

Hard disk seçimi kişinin ihtiyacına göre değişen pek çok parametreye bağlı bir faaliyet. Ben seçimimin nedenlerini üstte anlattım ama tabii ki herkesin bütçesi, ihtiyacı farklı olabilir. Eğer 4K video işleyecekseniz muhtemelen en iyi disklerden birini almanız gerekirken, sadece JPG fotoğraf kaydetmek ve yedeklemek için çok daha ucuz ve hız istemeyen disklerden alabilirsiniz, hatta hiç disk almayıp Cloud çözümlere gidebilirsiniz. Ama şu disiplini asla unutmayın: Çek -> Yedekle -> Arşivle, ve mümkünse bunu iki farklı diske yap, ne olur ne olmaz.